In de meest turbulente tijden worden Europese bedrijven geconfronteerd met tal van uitdagingen en crises, vooral binnen specifieke sectoren. Met onzekerheid, risico’s en ontwrichting op een historisch hoogtepunt rijst de vraag: hoe kunnen bedrijven zich aanpassen, ontwikkelen en gedijen in zulke onstabiele tijden? Wat is het optimale model voor organisatorische weerbaarheid? Deze vragen vormen de basis van onze blogreeks Briljant in weerbaarheid. In deze blog belichten we een aantal belangrijke sectoren die voor acute uitdagingen staan, onderzoeken we hoe zij hiermee omgaan en welke weerbaarheidstrategieën zij kunnen toepassen.
De nutssector – Navigeren door meerdere crises
De nutssector is steeds vaker het doelwit van cyberaanvallen, wat de groeiende uitdaging benadrukt om infrastructuren te beveiligen tegen nieuwe dreigingen. Recentelijke aanvallen op Europese olieterminals, zoals SEA-Tank in België, Mabanaft in Duitsland en Evos in Nederland, hebben de operaties van brandstof- en oliedistributeurs verstoord, waardoor tankstations moesten overstappen naar andere leveranciers en de kosten zijn gestegen. Terwijl nutsbedrijven worstelen met cyberdreigingen, verergert de wereldwijde arbeidskrapte de uitdaging.
Een rapport uit 2022 van de Global Energy Talent Index toont aan dat 75% van de werknemers in de energiesector overweegt om binnen de komende drie jaar naar een andere sector te verhuizen, terwijl 77% zelfs overweegt de energiesector volledig te verlaten. Carrièremogelijkheden, zorgen over milieu, sociaal beleid en governance (ESG), en innovatie zijn belangrijke redenen voor deze uitstroom. In combinatie met stijgende kosten voor transmissie- en distributielijnen staat de nutssector ook onder druk door financiële schokken die voortkomen uit shutdowns als gevolg van extreme weersomstandigheden, cyberaanvallen en de voortdurende energiecrisis.
Klimaatverandering en natuurrampen compliceren daarnaast de voorspellingen van de vraag en het aanbod van energie, wat vaak leidt tot stroomuitval en prijsstijgingen. Deze fluctuaties kunnen industriële activiteiten verstoren, het consumentenuitgavenpatroon beïnvloeden en de onzekerheid vergroten. Om beter voorbereid te zijn op deze onvoorspelbare gebeurtenissen, moet de nutssector zich richten op het opbouwen van weerbaarheid door cybersecuritymaatregelen te versterken, te investeren in de ontwikkeling van het personeel en de modellen voor energievoorspelling te verbeteren.
Financiële sector – Onder druk
De financiële sector wordt geconfronteerd met vergelijkbare uitdagingen, waarbij cyberaanvallen een grote zorg vormen vanwege de gevoelige aard van financiële gegevens. Volgens het Global Financial Services Information Sharing and Analysis Center (FS-ISAC) betreft 24% van de gerapporteerde incidenten van leden phishingcampagnes. Cybersecuritybedrijf UpGuard onthulde dat de financiële sector in 2021 het meest werd aangevallen en goed was voor bijna 25% van alle cyberaanvallen.
Ook arbeidskrapte is een veelvoorkomend probleem in de financiële sector, verergerd door de pandemie en de concurrentie om talent van fintechbedrijven. De Financial Services Skills Commission (FSSC) in het VK rapporteerde dat 92% van de lidbedrijven in 2021 te maken had met moeilijk in te vullen vacatures, een trend die zich heeft voortgezet in 2022 en 2023. Deutsche Bank bijvoorbeeld, verhoogde vorig jaar zijn loonkosten met 30% om talent te behouden.
De geopolitieke gebeurtenissen van de afgelopen jaren hebben de financiële schokken binnen de sector verder versterkt. Inflatie, stijgende rente en recessies hebben druk gezet op financiële dienstverleners. Zwitserland, dat decennia lang van stabiele inflatie had genoten, zag de inflatie in september 2022 oplopen tot 3,3%, voornamelijk gedreven door een stijging van 24,1% van de energieprijzen. Om hierop te reageren, moet de sector zijn cybersecurity-infrastructuur versterken en innovatieve strategieën ontwikkelen voor het behoud en de aantrekking van talent.
Retail – Omgaan met veranderingen in personeel en consumentengedrag
De retailsector is een van de zwaarst getroffen sectoren, vooral als het gaat om schokken op de arbeidsmarkt. Het personeelsverloop is aanzienlijk, met het Amerikaanse Bureau of Labor Statistics dat een verlooppercentage van 60% in de detailhandel rapporteert—een cijfer dat ook in andere markten wordt waargenomen. Een enquête uit 2021 van de Food Industry Association toonde aan dat 80% van de detailhandelaars moeite had met het werven en behouden van werknemers. De oorzaken? Slechte arbeidsomstandigheden, verouderde technologie, verschuivingen door de pandemie, problemen in de toeleveringsketen en de toenemende vraag van werknemers naar een betere werk-privébalans.
Daarnaast heeft de sector een stijging gezien van het fenomeen “quiet quitting,” waarbij werknemers het minimale doen als gevolg van burn-out. Een Europese enquête van LifeWorks onthulde dat 41% van de werknemers een hoog risico liep op het ontwikkelen van mentale gezondheidsproblemen door de lage moraal als gevolg van de pandemie, oorlog en de stijgende kosten van levensonderhoud.
Financiële schokken compliceren het landschap in de detailhandel verder. Stijgende energiekosten, inflatie en verstoringen in de toeleveringsketen verhogen de productiekosten, energiekosten en voorraadlasten. Detailhandelaars moeten een balans vinden tussen het verhogen van prijzen om de winstgevendheid te waarborgen en het niet vervreemden van prijsgevoelige consumenten. Om weerbaar te blijven in deze uitdagende tijden, moet de sector investeren in het welzijn van werknemers, technologie-upgrades en flexibele prijsstrategieën.
Farmaceutische sector – Vastgelopen in de complexe toeleveringsketen
De farmaceutische industrie wordt geconfronteerd met ernstige verstoringen. De Russische invasie van Oekraïne heeft de energieprijzen de hoogte in gedreven, waardoor de lobbygroep Medicines for Europe Europese ministers waarschuwde dat de materiaalkosten met 50% tot 160% zijn gestegen. Dit leidde tot discussies over het stopzetten van de productie van bepaalde goedkopere generieke medicijnen. Daarnaast vormt de toenemende geopolitieke spanning tussen westerse landen en China—de grootste exporteur van actieve farmaceutische ingrediënten—een bedreiging voor verdere kostenstijgingen en kan het leiden tot tekorten in de aanvoer.
De sector heeft ook te maken met transportproblemen. Farmaceutische vervoerders verhogen hun tarieven te midden van een stijgende vraag en beperkte beschikbaarheid, wat leidt tot vertragingen en annuleringen. Het resultaat? Tekorten aan essentiële medicijnen, zoals babyvoeding in de VS, Tamoxifen in Duitsland en zelfs levensreddende behandelingen zoals Ozempic en Metalyse in Europa. In Zwitserland is het aantal onbeschikbare essentiële medicijnen gestegen van 57 in 2020 tot 82 in het eerste kwartaal van 2022.
Deze tekorten worden verergerd doordat actieve farmaceutische ingrediënten en medicijnen zeer gevoelig zijn voor temperatuur- en behandelingsomstandigheden, waardoor het risico op schade tijdens transport toeneemt—vooral nu de verzendtijden sinds het begin van de pandemie zijn verdubbeld. Deze schade leidt tot aanzienlijke kosten en kan kritieke behandelingen voor patiënten in heel Europa vertragen.
Vooruitkijkend: Weerbaarheid voor de toekomst
Elke sector staat voor zijn eigen unieke uitdagingen, maar gemeenschappelijke thema’s zoals cyberdreigingen, personeelstekorten, financiële schokken en verstoringen in de toeleveringsketen zijn in alle sectoren duidelijk zichtbaar. De sleutel tot het opbouwen van weerbaarheid ligt in het aannemen van proactieve strategieën: investeren in cybersecurity, het ontwikkelen en behouden van talent, het verbeteren van de zichtbaarheid in de toeleveringsketen en het waarborgen van financiële flexibiliteit om onverwachte schokken op te vangen. Terwijl we onze verkenning van weerbaarheid voortzetten, zal onze volgende blog zich richten op de cruciale rol van digitale innovatie in het helpen van organisaties om deze crises te overwinnen en sterker te worden. Blijf op de hoogte voor meer inzichten over het navigeren naar de toekomst met weerbaarheid en vooruitziendheid.
Neem contact op
Lees de volledige blogreeks Briljant in weerbaarheid voor deskundige inzichten over het opbouwen van organisatorische weerbaarheid in het licht van ongekende uitdagingen. In deel 6 duiken we in het voorbereiden op macro-schokken—die onvoorspelbare krachten die hele industrieën kunnen hervormen. Blijf geïnformeerd over de strategieën die jouw bedrijf zullen helpen om te overleven en te gedijen in een onzekere wereld.
<- Terug naar deel 4

Koen Boomsma
Senior Manager – Organizational Excellence & Transformation
Organizational Excellence & Transformation
koen.boomsma@eraneos.com +31 20 305 3700Verhoog je cyberweerbaarheid met NIS2: Aanbevelingen voor een succesvolle implementatie
De afgelopen jaren is gebleken dat onze samenleving kwetsbaar is voor cyberincidenten. Daarom richt de EU zich nu op het versterken van de cyberweerbaarheid van organisaties met de nieuwe NIS2-richtlijn, die in Nederland bekend zal staan als de Cyberbeveiligingswet.
Bekijk artikelEen pragmatische aanpak voor de beveiliging van de toeleveringsketen onder NIS2 – Deel 2
Beveilig uw toeleveringsketen onder NIS2 met een pragmatische aanpak gericht op risicobeheer, best practices, eigenaarschap en slimme tools.
Bekijk artikel