De combinatie van Agile, DevOps en Cloud heeft als doel de ontwikkeltijd van software te verkorten en de kwaliteit te verbeteren. Dit streven lijkt een ambitieuze droom. Veel organisaties zijn de afgelopen jaren vol goede moed begonnen met de implementatie hiervan. Langzamerhand ontdekken ze echter dat op grote schaal toepassen van deze nieuwe werkwijzen en technologieën nieuwe uitdagingen met zich meebrengt.
Wanneer Agile, DevOps en Cloud in slechts enkele teams werden toegepast, versnelde het inderdaad de processen en verbeterde het de kwaliteit van de opgeleverde software. Maar nu meerdere teams binnen één organisatie met deze methoden werken, waarbij oude en nieuwe technologieën en verschillende leveranciers betrokken zijn, dreigen organisaties het overzicht te verliezen. Er ontstaan barsten in de fundamenten van hun dienstverlening. Dit brengt zelfs de continuïteit, betrouwbaarheid en veiligheid in gevaar. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat deze nieuwe werkwijzen passen bij de bestaande beheerpraktijken? Hoe voorkomen we dat de droom verandert in een nachtmerrie?
Digitale transformaties vragen om nieuwe aanpak
Organisaties zoals banken, verzekeringsmaatschappijen, uitvoeringsorganisaties en logistieke dienstverleners willen allemaal digitaliseren. Daarmee staan zij voor de uitdaging om nieuwe op maat gemaakte applicaties te ontwikkelen naast hun bestaande systemen. Dit heeft een grote impact op de organisatie en de manier waarop deze wordt aangestuurd. Meestal gaat het om een groot aantal applicaties die onderling afhankelijk zijn. Het vereist medewerkers die enerzijds het overzicht behouden en anderzijds voldoende flexibel zijn om zich aan te passen, en leveranciers die de organisatie ondersteunen bij deze ingrijpende veranderingen.
Deze organisaties willen graag alles direct Agile ontwikkelen, met DevOps werken en gebruikmaken van de Cloud. Maar de realiteit is weerbarstig; transformaties van 7 jaar of langer zijn realistisch. In die tijd is het beheer van legacy systemen nog steeds nodig, moeten nieuwe wetten worden geïmplementeerd en moet de kennis van deze oude systemen worden behouden bij een vergrijzende groep medewerkers.
Desondanks zien organisaties de voordelen van deze nieuwe werkwijzen en technologieën. De snelheid van verandering neemt toe, de integratie tussen bedrijfsvoering en IT groeit, de teams zijn meer gemotiveerd (juist vanwege die snelheid), en mits goed georganiseerd, kan ook de betrouwbaarheid van systemen toenemen.
“Elke uitdaging brengt een kans met zich mee; het is aan ons om die kans te grijpen en er een weg naar succes van te maken.”
Nieuwe kansen brengen nieuwe uitdagingen met zich mee
Maar ondertussen staan organisaties voor verschillende uitdagingen:
- Teams werken onafhankelijk, wat betekent dat een functionele wijziging onbedoelde gevolgen kan hebben voor andere teams. Soms maken twee teams zelfs hetzelfde zonder dat ze dat van elkaar weten.
- Het creëren van nieuwe functies krijgt meer prioriteit dan het oplossen van incidenten, documentatie en onderhoud. Op de lange termijn leidt dit tot instabiele systemen, moeilijk op te lossen incidenten en verwaarloosd onderhoud (de zogenaamde technische schuld).
- Kosten en baten worden onvoldoende beheerd, vooral als IT nog steeds als kostenpost wordt gezien, kosten niet worden toegewezen en de kosten van het gebruik van de cloud daardoor niet worden beheerst. Ook komt het voor dat de opbrengsten niet worden bijgehouden, waardoor de vergelijking tussen de resultaten en de gemaakte kosten niet plaatsvindt.
Oplossingen voor deze uitdagingen
Gelukkig zijn er organisaties die deze uitdagingen effectief aanpakken:
- Ze maken gebruik van een schaalmodel zoals SAFe om de activiteiten van teams op elkaar af te stemmen.
- Ze identificeren verschillende zones om hun verschillende IT-oplossingen te structureren. Niet alles hoeft bijvoorbeeld in de cloud te draaien, en voor het onderhoud van legacy systemen kunnen projecten nog goed werken.
- Ze besteden systemen uit die niet onderscheidend zijn en maken resultaatafspraken met hun leveranciers, ook over systeemontwikkeling en onderhoud.
- Ze hebben en onderhouden een enterprise architectuur tot op dienstenniveau, die de samenhang laat zien tussen alle bedrijfsfuncties, systemen en infrastructuur.
- Ze ontwikkelen een SIAM-backbone; een platform waarmee de gegevens van alle IT-processen gestructureerd worden vastgelegd en gewijzigd. SIAM staat hier voor Service Integratie en Management. Dit zorgt ervoor dat zowel interne als externe teams een goed inzicht hebben in de status van alle systemen en helpt verstoringen te voorkomen. Hierdoor heeft de organisatie één enkele bron van waarheid waarmee de prestaties over de hele keten kunnen worden beoordeeld en gestuurd.
- Ze hebben een duidelijk verhaal over hun verandering, waarin duidelijk wordt waarom ze veranderen, wat ze willen veranderen en wat ze willen behouden. Hierdoor zijn medewerkers voldoende betrokken bij alle veranderingen en behouden ze het overzicht.
Case Study: Hoe een netwerkbedrijf zijn capaciteit weer in kaart brengt
Een bedrijf dat netwerken aanlegt, begon vijf jaar geleden met agile werken. Hoewel dit in het algemeen goed werkte, ontdekte het bedrijf dat de teams te veel op zichzelf werkten. De afzonderlijke afdelingen waren vooral bezig met het vervullen van wensen vanuit de business, waardoor met name de ontwikkeling alle aandacht kreeg en het operationele aspect achterbleef. Hierdoor werd het ook steeds vaker voorgekomen dat dezelfde zaken herhaaldelijk werden ontwikkeld. Ondertussen werden incidenten wel opgelost en bleven grote problemen uit, maar door de nadruk op ontwikkeling werden de onderlinge afhankelijkheden met en naar elkaar steeds minder zichtbaar, maar wel merkbaar. Risico’s stapelden zich op en de behoefte naar kwalitatief inzicht in het gehele IT-landschap groeide. Veel werk was bovendien uitbesteed, maar het zicht hierop ontbrak steeds meer. Ook dit leidde ertoe dat de teams onafhankelijk van de leverancier gingen ontwikkelen. Ondertussen kon de CEO niet zeggen hoeveel capaciteit er was om in het land nieuwe netwerken aan te leggen. Nu is het bedrijf bezig om de SIAM-backbone compleet opnieuw te bouwen. Ze zorgen dat er één servicemanagementsysteem komt waarin alle services worden vastgelegd inclusief hun samenhang en de verantwoordelijkheden. Ook wordt een aantal standaardprocessen opnieuw ingevoerd zoals casemanagement en incidentmanagement.
