Het is een strategische kwetsbaarheid die veel organisaties in Nederland momenteel delen: een dagelijkse afhankelijkheid van de dienstverlening van Amerikaanse cloudserviceproviders (CSP’s) zoals Microsoft, Amazon en Google. De ongekende concentratie van kritieke IT-infrastructuur bij een handvol buitenlandse partijen brengt afhankelijkheden en risico’s met zich mee die niet langer genegeerd kunnen worden. Gezien de geopolitieke verschuivingen van de afgelopen maanden en de toenemende focus op digitale soevereiniteit, is het onverantwoord om de ogen te sluiten voor de potentiële gevolgen. De zorgen over onze digitale soevereiniteit, continuïteit van clouddienstverlening en het waarborgen van de privacy zijn verder opgespeeld – de Tweede Kamer nam op 19 maart 2025 een aantal moties aan, waarin de politieke wil wordt benadrukt om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse CSP’s.
Tegelijkertijd groeit ook binnen Europa de aandacht voor digitale autonomie. Initiatieven zoals GAIA-X 1 en de European Alliance for Industrial Data, Edge and Cloud 2 zijn erop gericht om een soeverein en transparant Europees cloud-ecosysteem te ontwikkelen. Deze beweging benadrukt dat cloudsoevereiniteit niet alleen een nationale, maar ook een Europese strategische prioriteit is. Organisaties doen er goed aan om hun transitie-strategie in lijn te brengen met deze ontwikkelingen, en waar mogelijk aan te sluiten bij Europese CSP’s of initiatieven die interoperabiliteit en controle over data waarborgen.
Of dit allemaal betekent dat de overheid binnenkort volledig afstapt van Amerikaanse CSP’s is lastig voor te stellen. In veel gevallen zijn er geen goede alternatieven, dat is precies het probleem. Toch is het goed dat organisaties – zowel binnen de publieke als private sector – nu nadenken over de potentiële gevolgen van een “cloud-transitie” en hoe ze zich hierop kunnen voorbereiden. De Rijksoverheid onderkent in haar Cloudbeleid 3 het belang van het hebben van een transitie-strategie.
In deze whitepaper zetten we uiteen welke stappen organisaties nu al kunnen zetten om zich voor te bereiden op een mogelijke cloud-transitie.
