Waarom lukt het zoveel organisaties niet om echt waarde te halen uit hun data? De belofte is helder: betere inzichten leiden tot slimmere beslissingen, efficiëntere processen en sterkere resultaten. En toch lukt het maar weinig bedrijven om dat potentieel te verzilveren. We spraken met Joshua Touati, Manager Data & AI bij Eraneos Nederland, over waarom die kloof blijft bestaan – en wat er nodig is om deze te overbruggen. Op basis van zijn ervaring in verschillende sectoren deelt hij waardevolle lessen (en drie veelvoorkomende valkuilen) uit de praktijk van data management in zowel de retail als de zorg.
“Wat ik vaak zie is dat mensen in organisaties in hun eigen bubbel snelle oplossingen bouwen. Daarmee kunnen ze op korte termijn verder, maar het laat ook zien dat er iets fundamenteels ontbreekt. Dán weet ik: hier is winst te behalen met data management.”
Deze observatie uit de praktijk komt van Joshua Touati, Manager Data & AI bij Eraneos Nederland. Hij begeleidde de afgelopen jaren tal van publieke en private organisaties bij het opbouwen en verankeren van data management. Zijn aanpak is pragmatisch en resultaatgericht: structuur waar nodig, flexibiliteit waar mogelijk.
“Je ziet teams veel tijd kwijt zijn aan het najagen van informatie: wie heeft dit dashboard gemaakt? Wat betekent deze kolom? Is de data actueel? Interne e-mailketens, overbodige meetings, vertraging in besluitvorming. En dan blijkt: het probleem is niet dat de data er niet is. Het probleem is dat niemand verantwoordelijk is gemaakt om die data toegankelijk en betrouwbaar te maken. Daar gaat heel veel waarde verloren.”
Data management op z’n best
Daar zit precies de belofte van goed data management: het brengt eigenaarschap, een gedeelde taal en consistentie in een domein dat vaak versnipperd is. Maar, zo benadrukt Joshua, het werkt alleen als de business vanaf het begin meedoet:
“De grootste fout die ik zie is dat data management een IT-feestje wordt. Dat werkt nooit. De business moet eigenaar zijn van de data die zij invoeren en gebruiken. Als je ze niet betrekt, gaan ze hun gedrag niet aanpassen. Zij zijn degenen die data invoeren in systemen, en die data gebruiken om beslissingen te nemen – dus als ze niet meedoen, loop je risico op ruis, fouten en weerstand. In de praktijk betekent dat afdelingshoofden, teamleads en operationele mensen vanaf dag één meegenomen moeten worden. Zodat ze het ‘waarom’ begrijpen én eigenaarschap voelen.”
In dit artikel bespreekt Joshua twee cases die laten zien waar het fout kan gaan – en hoe het ook wél kan: van een ziekenhuis dat zijn BI-landschap toekomstbestendig wilde maken tot een retailorganisatie die worstelde met het integreren van data over landsgrenzen heen. Onderweg benoemt hij cruciale valkuilen én succesfactoren.
BI toekomstbestendig maken in een ziekenhuis
“We werden betrokken als onderdeel van een bredere datastrategie, en al snel bleek dat data management daarin cruciaal was. Het BI-landschap was verouderd, traag, en allesbehalve toekomstbestendig. Alleen al het updaten van de dashboards met verse data duurde zeven tot acht uur per nacht. Binnen een jaar zou dat nog langer duren – dan waren de rapporten ‘s ochtends gewoon nog niet klaar. Dat is geen werkbare situatie.”
Dat was de beginsituatie voor Joshua en zijn team in een Nederlandse ziekenhuisomgeving. Het probleem werd versterkt door een gebrek aan duidelijkheid: niemand wist precies wat de KPI’s betekenden, wie de dashboards had gebouwd of hoe betrouwbaar de gebruikte data eigenlijk was.
“Het klinkt heel basaal, maar het komt zó vaak voor: er staat een 8 op een dashboard, en niemand weet waar die 8 voor staat. Geen centrale begrippenlijst, geen consistente definities. Mensen zijn vooral bezig met zoeken naar de juiste persoon om iets aan te vragen – meestal zonder succes. Dat kost heel veel tijd en zorgt voor frustratie.”
De eerste stap was een volwassenheidsmeting op basis van het DAMA-DMBOK2 framework, waarmee de situatie per onderdeel van data management in kaart werd gebracht. Dat werd de basis om gaten te identificeren, prioriteiten te stellen en te bepalen waar te beginnen.
“We scoorden alle domeinen en gingen toen met het management om tafel: waar starten we? Niet alleen op de laagste score, maar ook op strategische aansluiting én waar we snel waarde kunnen leveren. Die quick wins zijn essentieel. Als je start met een groot en complex traject dat pas na negen maanden iets oplevert, haken mensen doorgaans af.”
Samen met de ziekenhuisorganisatie koos het team drie speerpunten: data governance, data architectuur en metadata management. Dat betekende o.a. het vastleggen van eigenaarschap, het ontwerpen van toekomstbestendige dataflows, en het invoeren van een datacatalogus voor overzicht en standaardisatie.
“Een datacatalogus maakt het tastbaar. Je kunt eigenaarschap vastleggen, updatefrequenties bepalen, toegang beheren – het is ineens duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is. En minstens zo belangrijk: mensen gaan de data weer vertrouwen. Dat vertrouwen is de basis voor goed gebruik.”
Met heldere verantwoordelijkheden en een gedeelde taal werd besluitvorming sneller, overleg efficiënter, en het gebruik van dashboards zorgvuldiger. Een strategisch probleem werd omgezet in een praktische oplossing.
Drie valkuilen bij data management
Volgens Joshua is de kloof tussen business en IT vaak de reden dat data-initiatieven mislukken. Als eigenaarschap onduidelijk is, en de mensen die dagelijks met de data werken niet meedoen, ontstaat er verwarring, dubbel werk en frustratie.
- De business niet betrekken “Een van de grootste fouten is dat data management een IT-feestje wordt. De business doet niet mee, en dan bouw je systemen die niemand gebruikt – of erger: die mensen gaan omzeilen. De mensen die data invoeren weten vaak niet wat er met die data gebeurt, waar het terechtkomt, of wat fouten betekenen. Als je ze niet meeneemt, gaan ze er ook niks aan veranderen.”
- Geen aansluiting met de organisatiedoelstellingen Een andere veelvoorkomende valkuil is dat data management onvoldoende aansluit op de strategische doelen van de organisatie. Teams investeren soms tijd en middelen in onderdelen van data management die technisch misschien prima in elkaar zitten, maar nauwelijks bijdragen aan wat de organisatie daadwerkelijk wil bereiken. “Het werkt twee kanten op—of je maakt een plan dat er op papier fantastisch uitziet maar in de praktijk niet werkt, óf je steekt veel moeite in iets dat eigenlijk helemaal geen prioriteit heeft. Beide leiden tot frustratie en verspilde tijd.”
- Alles tegelijk willen aanpakken Tot slot wijst Joshua op het risico van een te brede scope: proberen om alles tegelijk op te lossen. “Als je het te groot maakt, wordt het onwerkbaar. Je haalt geen quick wins binnen, en zonder zichtbare voortgang droogt het draagvlak op. Focus is cruciaal.” Deze valkuilen liggen misschien voor de hand, maar zijn goed te vermijden. In het volgende voorbeeld laat Joshua zien hoe een heel ander type organisatie—met een lagere datavolwassenheid en weinig initiële betrokkenheid—toch op weg werd geholpen naar een veelbelovende koers.
Herken je deze uitdagingen in jouw organisatie?
Ontdek hoe ons beproefde data management framework helpt om grip te krijgen op data én waarde te realiseren.
Versnellen in een gefragmenteerd retaillandschap
“Deze organisatie was gegroeid via een buy-and-build strategie, met overnames door heel Europa. Maar dat betekende tientallen systemen, verschillende veldnamen en geen eenduidig beeld van de performance. De datakwaliteit leed daaronder – en de aansturing ook.”
In tegenstelling tot het ziekenhuis, waar de data strategie al deel was van een bredere veranderingsagenda, had deze retailorganisatie een lagere volwassenheid en een beperkte initiële buy-in. De technische problemen waren zichtbaar, maar het strategische belang van datamanagement was onvoldoende duidelijk.
“Het management zag wat nodig was, maar het bestuur niet. Ze realiseerden zich niet hoeveel tijd verloren ging, of hoeveel inzichten ze misten. Onze opdracht was om dat zichtbaar te maken – het probleem én het potentieel.”
Geen groot plan, maar een workshop. Samen met de BI-manager bracht Joshua de grootste datapijnpunten in kaart. Waar kost het geld? Waar zit de frustratie? Wat maakt indruk op het leiderschap? Samen zochten ze de uitdagingen op en bepaalde waar de prioriteiten lagen.
“We verzamelden tien concrete knelpunten en rangschikten ze op impact. Welke kosten geld? Welke frustreren onze collega’s? Welke zouden het bestuur het meest aanspreken. Dat is hoe je een business case bouwt die gericht is op actie.”
Quick wins om de data management aanpak te valideren
Van daaruit was het idee om een klein, gericht initiatief te definiëren dat snel kon worden opgeleverd. Eén optie was om een handvol belangrijke dashboards opnieuw te bouwen, met schonere data en een moderne structuur. Een andere mogelijkheid was het opzetten van de basis van een datacatalogus—waarin eigenaarschap werd vastgelegd en terminologie werd gestandaardiseerd voor de meestgebruikte datavelden.
“Het draait erom dat je voortgang laat zien zonder dat je een jaar en een groot team nodig hebt. Als mensen merken dat een rommelig dashboard ineens wél werkt, of dat ze de data-eigenaar in een paar seconden kunnen vinden in plaats van dagen, dan wordt de waarde ineens heel tastbaar. Dán verandert het gesprek van kosten naar kansen.”
Zelfs in de vroege fases, met de juiste framing en een goed gekozen quick win, kan data management een hefboom voor verandering worden. Zoals Joshua het zegt: “Je hoeft niet groot te beginnen. Je moet gewoon ergens beginnen waar het telt.”
Snelle successen realiseren
“Als data management goed ingericht is, stoppen mensen met zoeken naar antwoorden en kunnen ze met vertrouwen besluiten te nemen. Dát is de omslag waar we naar streven.”
De ervaring van Joshua Touati in verschillende sectoren laat zien dat, hoewel elke organisatie anders is, de bouwstenen voor succesvol data management grotendeels hetzelfde blijven: gedeeld eigenaarschap, duidelijke definities en een focus op snel waarde leveren.
“Als je iets kiest dat pas over negen maanden resultaat oplevert, dan verlies je onderweg mensen. Je móét zorgen voor quick wins—zeker als het onderwerp voor veel mensen nog nieuw is. Het draait erom dat je voortgang laat zien zonder dat je een jaar en een groot team nodig hebt. Zodra mensen merken dat een rommelig dashboard ineens beter werkt, of dat ze de data-eigenaar in seconden kunnen vinden in plaats van dagen, dan wordt de waarde voelbaar. Dan krijg je mensen mee, en verandert het gesprek van kosten naar kansen.”
Door de aanpak af te stemmen op de volwassenheid, cultuur en doelstellingen van elke organisatie, helpt Eraneos klanten om te groeien van gefragmenteerde tools en ad-hoc oplossingen naar consistente, schaalbare data-praktijken. Het resultaat? Meer grip, minder ruis en een sterker fundament voor de toekomst.
Heeft jouw organisatie te maken met inconsistente data, onduidelijke verantwoordelijkheden of onbenut potentieel? Dan is dit misschien het moment om het gesprek te starten. Eraneos biedt de structuur en expertise om je eerste stap te zetten—en die meteen waardevol te maken.
