Experts zijn het er nu over eens dat elektrische auto’s de toekomst van persoonlijk vervoer zijn. Niet iedereen is zich er echter van bewust hoe snel deze ontwikkeling kan gaan en welke impact het zal hebben op onze mobiliteit. Daarom wil ik graag een gewaagde blik in de toekomst met je werpen. In 2016 werden er iets meer dan 3.000 pure e-auto’s verkocht in Zwitserland. Dit kwam overeen met een marktaandeel van één procent – bijna onveranderd ten opzichte van 2015. In 2020 waren er daarentegen al bijna 20.000 pure e-auto’s verkocht. Dit betekende dat het marktaandeel 8% bedroeg voor het jaar (een verdubbeling ten opzichte van 2019) en zelfs 16% in december 2020. Fabrikanten zoals Volkswagen, Ford, GM en Volvo steunen al massaal elektrische auto’s en ook olieleveranciers zoals Shell en BP hebben ingezien dat het einde van het aardolietijdperk in zicht is.
Hoe ziet de toekomst eruit? Hoewel niemand de toekomst kan voorspellen, zijn de snelheid en de impact van ontwrichtende veranderingen in het verleden vaak onderschat. In het begin van de jaren negentig droomden Duitse milieuorganisaties bijvoorbeeld van 5% hernieuwbare energie in de Duitse elektriciteitsmix. Ze werden daarvoor uitgelachen door de rest van de industrie. Tegenwoordig ligt het aandeel echter rond de 50%.
Maar het is eigenlijk irrelevant of het marktaandeel van e-auto’s in 2025 30%, 50% of zelfs meer zal zijn. Wat veel belangrijker is, is dat het uiterlijk tegen die tijd voor alle marktspelers duidelijk zal zijn dat verbrandingsmotoren van de markt zullen verdwijnen. Dit heeft overigens niet alleen gevolgen voor de automarkt, maar ook voor bedrijfsvoertuigen – van bestelwagens tot bussen in het openbaar vervoer en grote vrachtwagens. In het geval van de laatstgenoemde is het echter nog onduidelijk of batterijen of waterstof ingeburgerd zullen raken als energieopslagsystemen.
Hoe zou de wereld er in 2025 concreet uit kunnen zien?
Alle (grote) fabrikanten hebben aangekondigd dat ze vanaf 2030 geen auto’s met verbrandingsmotoren meer zullen verkopen. De prijzen van tweedehands auto’s storten in. De dood van tankstations is begonnen. Kleinere garages geven het op omdat ze de nieuwe technologie niet onder de knie krijgen of de investeringen te hoog zijn. Uiteindelijk zullen een of meer grote fabrikanten zijn verdwenen of zijn overgenomen door andere bedrijven. Laadstations zullen standaard worden geïnstalleerd in nieuwe gebouwen en ook bestaande gebouwen zullen worden omgebouwd, omdat ondergrondse garages zonder laadfaciliteiten niet meer kunnen worden verkocht of verhuurd.
Deze ontwikkeling wordt gestimuleerd door de dalende prijzen voor e-auto’s, die overigens al jaren goedkoper zijn dan vergelijkbare auto’s met verbrandingsmotor, vooral voor frequente bestuurders. Andere factoren zijn de toenemende actieradius tot 1.000 km en het groeiende aantal steeds krachtiger laadstations.
De wereld zal in 2025 waarschijnlijk anders functioneren dan nu. Hebben we dan een nieuw “normaal” bereikt? Zeker niet. Want geautomatiseerd rijden staat al voor de deur. Maar de bijbehorende effecten zullen waarschijnlijk vele malen groter zijn dan de overstap van voertuigen met verbrandingsmotoren naar elektrische voertuigen. Daarom zal deze stap niet alleen de bedrijfsmodellen en -processen van energieleveranciers ingrijpend en duurzaam veranderen
Wat betekent dit voor de energie-industrie?
Energieverbruik
Zelfs met een marktaandeel van 50% zal het energieverbruik in 2025 niet merkbaar stijgen. Het elektriciteitsverbruik zal “slechts” met ongeveer 20% toenemen, zelfs als alle PW’s elektrisch rijden. Dit zal echter pas in de jaren 30 het geval zijn.
Piekbelasting
De situatie is anders voor piekbelasting. Dit zal een uitdaging zijn in 2025, zowel lokaal als in nieuwe ontwikkelingen of commerciële gebieden met grote wagenparken. Intelligente laadoplossingen, lokale bufferopslag, netverzwaringen of een combinatie van deze maatregelen zullen nodig zijn om aan deze belasting te voldoen. Op de lange termijn zal de vereiste laadcapaciteit enorm toenemen. 4 miljoen voertuigen met elk 11 kW laadcapaciteit komen overeen met 44 GW. Dit is ongeveer vijf keer de huidige piekbelasting in Zwitserland. Hoewel deze voertuigen nooit allemaal tegelijk zullen worden opgeladen, zijn intelligente oplossingen essentieel. Het goede nieuws is dat zulke oplossingen vandaag al bestaan.
Tweede levensduur van batterijen
Dit is een erg onzeker, maar ook erg spannend gebied. Het is onduidelijk of het economisch zinvol zou zijn om afgedankte accu’s uit auto’s om te bouwen en ze bijvoorbeeld te gebruiken als opslag voor regelvermogen. Het potentieel zou enorm zijn. De bijna 20.000 e-auto’s die alleen al in 2020 worden verkocht (met elk 60 kWh en 11 kW AC-vermogen) hebben een capaciteit/vermogen van 1,2 GWh/220 MW.
Niet-publieke laadstations
Dit is waar nutsbedrijven de grootste kans hebben voor nieuwe bedrijfsmodellen. Een marktaandeel van 50% komt overeen met ongeveer 150.000 nieuwe voertuigen per jaar, die allemaal een of meer laadstations nodig hebben (privé, werkgever, openbaar, lange afstand). Afhankelijk van de specifieke kenmerken is dit een markt van enkele honderden miljoenen francs per jaar, alleen al voor nieuwe installaties. Daarnaast zijn er onderhoud, reparaties, vervangingsinvesteringen en bijbehorende contracten voor elektriciteitslevering (in wat tegen die tijd vermoedelijk een geliberaliseerde markt zal zijn). Daarnaast is goed advies aan klanten belangrijk, vooral voor grotere en complexe installaties, zodat de laadstations optimaal samenwerken met het fotovoltaïsche systeem, de warmtepomp en de batterijopslag.
